Page 5 - Jablonka_284

Gazeta Jabłonka, 21.12.2022 r. Promocja 5
Jak świętowali nasi przodkowie

Tradycje bożonarodzeniowe w różnych regionach Polski zmieniały się na przestrzeni lat. Część z nich pozostała, niektóre zastąpiono
nowymi zwyczajami, a jeszcze inne odeszły w zapomnienie. Czy nadal obchodzimy święta tak jak nasi przodkowie?
Jaka Wigilia, taki cały rok bre zagościła choinka, pomiesz- a rano uczestniczono w nabo- w atmosferze harmonii i spo- w chatach bogatszych gospo-
Dawniej wierzono, że przebieg czenia dekorowano zieloną gałę- żeństwie – mówi Magdalena koju – dodaje. darzy, do których przychodzili
tego dnia jest wróżbą na nad- zią, którą podwieszano u sufitu. Lica-Kaczan. Należało także sąsiedzi. Byli to kawalerowie,
chodzący rok. – W Wigilię nale- Prezenty zaś były chowane powstrzymać się od wykony- Hej, kolęda! którzy wcielali się w postać He-
żało wstać wcześnie i energicznie, w sianku pod obrusem. wania prac w gospodarstwie Drugiego dnia świąt można roda, marszałka, żołnierzy, żyda,
aby być rześkim i dobrze się czuć Jakie podarki wówczas wrę- i domu. – Nie wolno było już było organizować zabawy. Śmierci, Diabła i Anioła. Tema-
przez cały rok. Nie można było po- czano? – Dziewczęta dostawały sprzątać, rąbać drewna, a na- Wtedy też tradycyjnie zaczy- tem spektakli był sąd nad królem
życzać niczego sąsiadom, żeby nie chustki, korale, wstążki czy spin- wet przygotowywać posiłków. nały chodzić dziecięce grupy Herodem i walka o jego duszę
narazić się na utratę mienia. Na- ki. Dla chłopców były monety, Spożywano te potrawy, które kolędników. – Poza składaniem między przedstawicielami nieba
leżało też być dla siebie miłym, by scyzoryki czy grzebyki. Natomiast zostały przyrządzone poprzed- świątecznych życzeń dawa- i piekieł – mówi kierowniczka
zapewnić sobie pozytywne relacje najmłodsi otrzymywali pierniki niego dnia. Spędzano czas ły one przedstawienia, zwykle skansenu.
rodzinne i sąsiedzkie – opowiada zakupione w mieście – podkreśla
Magdalena Lica-Kaczan, kustosz Magdalena Lica-Kaczan.
i kierownik Skansenu Osadnic-
twa Nadwiślańskiego w Wiącze- Czas dla rodziny
minie Polskim oddział Muzeum Pierwszy dzień świąt nasi przod-
Mazowieckiego w Płocku. kowie spędzali z najbliższymi. fot. Muzeum Wsi Radomskiej
Rozmawiali, śpiewali kolędy i się
Gałązka zamiast choinki modlili. – Nie przyjmowano gości,
Zanim w naszych domach na do- nie urządzano wesel ani zabaw,

Dary lasu, pola, sadu i wody

Na wieczerzę wigilijną należało przygotować potrawy z produktów po-
chodzących z pola, sadu, lasu i wody. Podstawą dań były więc np. leśne
grzyby, a także ryby. – Wśród tradycyjnych potraw znanych na Mazowszu
były: kapusta z fasolą lub grochem, kapusta na oleju z grzybami, kilka ro-
dzajów zup, np. śledziowa, z suszu owocowego, która dzisiaj jest znana jako
kompot z suszu, zupa z wiśni, barszcz z czerwonego buraka, a także pierogi
z kapustą i grzybami, kluski z makiem, śledź z cebulką podawany zwykle
z ziemniakami gotowanymi w mundurkach lub z chlebem, a także pampuchy,
czyli rodzaj słodkich, spłaszczonych racuchów – opowiada kustoszka.
Bywało też tak, że w niektórych domach do menu wigilijnego przenikały
potrawy, które nie były znane na Mazowszu. – Działo się to zwykle za
pośrednictwem małżonka, który pochodził z innego regionu Polski. Na wigilii
mazowieckiej pojawiają się zatem nie tylko tradycyjne potrawy, ale również
te, które są znane z innych części kraju, np. śląskie makówki i moczka czy
pochodząca ze wschodu kutia.

Tradycyjnie w kulturze ludowej przygotowywaniem posiłków, także
świątecznych potraw, zajmowały się kobiety. – Dzisiaj oczywiście to się
zmienia, a mężczyźni uczestniczą w przygotowywaniu posiłków. Zwykle po-
wierza się im zadania wymagające większego wysiłku, np. zagniatanie ciasta
drożdżowego – podkreśla Magdalena Lica-Kaczan. W Muzeum Wsi Radomskiej można zobaczyć, jak dawniej wyglądały święta na radomskiej wsi.

Radosnych i rodzinnych Świąt Bożego Narodzenia

oraz wielu sukcesów, zdrowia i spełnienia marzeń

w Nowym Roku 2023

życzą Mieszkańcom Mazowsza

Marszałek Przewodniczący Sejmiku
Województwa Mazowieckiego Województwa Mazowieckiego